معرفی خانیک

خانیک(فردوس) روستایی کهن با قابلیت های گردشگری

روستای خانیک که نام اصلی آن خانیک شاه است با مختصات جغرافیایی ("55.16 '13 °34) شمالی و ("38.79 '17 °58) شرقی در فاصله 30 کیلومتری شمال شرقی فردوس.و در فاصله دو کیلومتری از جاده ترانزیتی فردوس ـ بجستان قرار دارد روستای قدیم خانیک 1800متر از سطح آبهای آزاد بالاتر است

این روستا با 500نفر جمعیت از قدیمی ترین روستاهای منطقه می باشد.که به دلیل واقع شدن در منطقه کوهپایه ای از نقاط ییلاقی شهرستان فردوس می باشد.و همین امر سبب شده جمعیت روستا در تابستان به بیش از 600 نفر برسد

دین مردم روستا اسلام و مذهب آنان شیعه است. وشش شهید گرانقدر تقدیم نظام مقدس جمهوری اسلمی نموده است

تمامی جمعیت زیر 50 سال روستا باسواد هستند و بیشترین جمعیت دانش آموزی را در بین روستاهای دهستان دارد.

شغل اصلی مردم روستا کشاورزی و دامپروری است از محصولات روستا زعفران , گندم,جو , گردو , بادام , زردالو و شیر و فرآورده های لبنی است

مطالب زیر از فرهنگ دهخدا آورده شده است.

تعداد زیادی از بانوان بخصوص دختران به قالیبافی مشغولند.

< خانیک شاه> دهی است از دهستان برون بخش حومه شهرستان فردوس واقع در ده هزار گزی خاور شوسه عمومی بجستان به فردوس. این دهکده در منطقه کوهستانی قرار دارد ، آب و هوایش گرم و سکنه اش 425تن است ، اهالی شیعه مذهب و فارسی زبانند، آب آنجا از قنات و محصول آنجا غلات و پنبه و شغل اهالی زراعت و راه آنجا مالرو است.

مزرعه ی بکری بالا و پایین و گودر جزء آنست .> (فرهنگ دهخدا به نقل از فرهنگ جغرافیایی ایران ، ج 9)

مکان های مذهبی _تاریخی

امام زاده سلطان کریمشاه

مقبره ای واقع در قله جنوب روستا که به سلطان کریمشاه معروف می باشد.ساختمان قدیمی آن هم اکنون با همت مردم روستا در حال بازسازی می باشد.برخی دلیل نامگذاری روستا به عنوان خانیکشاه را وجود این امامزاده می دانند. در کتب تاریخی و جغرافیایی بارها به وجود این امام زاده در روستای خانیک اشاره شده که در این جا به برخی از آن ها اشاره می شود:

* در فرهنگ جغرافیایی ایران جلد نهم صفحه 144 نشریه جغرافیایی ارتش آورده خانیک شاه دهی است از دهستان برون بخش حومه شهرستان فردوس
* آقای دکتر لطف الله مفخم در کتاب فرهنگ آبادی های ایران صفحه 169آورده خانیک شاه یکی از آبادی های فردوس بشمار می آید و
* آقای علی اکبر دهخدا در کتاب لغتنامه صفحه 216نگاشته : خانیکشاه دهی است از دهستان فردوس
* در دفتر بقاع متبرکه اداره اوقاف خراسان به شماره 47ـ الف آورده سلطان کریم شاه در خانیک مدفون است.
* آقای دکتر محمد حسین پاپلی در فرهنگ آبادی صفحه 631آورده : امام زاده سلطان کریم شاه در فردوس مدفون شده به شماره 14 34 17 و در صفحه 219 همان کتاب محل دفن امام زاده سلطان کریم شاه را در روستای خانیک به شماره 14 34 17 قرار داده
* آیة الله سید محمد مهدی بحرالعلوم در کتاب 4336بقعه از بقاع امام زادگان صفحه 50 می نویسد نوه حضرت موسی بن جعفر علیه السلام در خانیک دفن شده است.
* منبع: متن تأییدیه صادر شده توسط حجة الاسلام و المسلمین علی فلسفی که از سوی آقای احمد طالب الحق هم تآیید گردیده است.

این مکان که در جوار مزار شهدای گرانقدر روستا قرار دارد نیازمند توجه جدی است. لازم به ذکر است کار بازسازی بنای امام زاده چندین سال است که توسط مردم آغاز شده ولی به دلیل مشکلات مالی نیمه تمام مانده است.

قلعه خانیک

بنایی بسیار قدیمی ساخته شده از خشت و گل و سنگ بر فراز قله شمالی روستا که قدمت آن به دوران ناامنی و عدم وجود نیروهای امنیتی بر می گردد و از جمله دلایل ساخت آن در امان بودن از غارتگری حسنی ها ذکر شده است. ساخت بنایی با این عظمت و حمل سنگ و آب به ارتفاع زیاد نشان از سخت کوشی و همت بالای این مردم است

بافت سنتی خانیک.

بناهای قدیمی روستای قدیم خانیک با قدمت زیاد در دامنه کوه و به صورت پلکانی چشم اندازی زیبا فراروی بیننده قرار می دهد که این منظره از محل امام زاده که در قله مشرف به روستا قرار دارد بسیار زیباست.



آسیاب آبی

یکی از آثار تاریخی خانیک آسیاب آبی روستا است که در وسط روستا و باصطلاح محلی پای تراز قرار دارد. بر اساس گفته های افراد مسن این آسیاب از قدیمی ترین آسیاب های آبی منطقه بوده است به گونه ای که سایر آسیاب های آبی موجود در منطقه از جمله روستای برون نیز با الگو برداری از این آسیاب ساخته شده است.
از آسیاب فوق اکنون فقط محفظه استوانه ای که آب در آن می ریخته (تنوره) و ارتفاع تقریبی آن بیش از 8 متر می باشد و از سنگ و آهک و آجر .. ساخته شده باقی مانده است.

قنات ها
یکی از شاهکارهای فرهنگی مردم ایران و بخصوص جنوب خراسان قنوات هستند. روستای خانیک نیز در این زمینه در بین روستاهای منطقه منحصر به فرد است . وجود حد اقل شش قنات دائمی در روستاها و مزارع اطراف آن گواه این مدعا می باشد.که عبارتند از :


قنات خانیک قنات بکری بالا قنات گوده قنات کلاته حسن بیک قنات آبدریک قنات امرودکن قنات کرٍکی

هر کدام از قنات های مذکوربا جاذبه های طبیعی محلی مناسب برای تفریح و استراحت در تابستان است

حد فاصل قنات اصلی خانیک و قنات امرودکن که در فاصله تقریباً 5 کیلومتری شرق آن است زیر کشت درختان بادام است و ادامه این دره طویل به تنگل که دره ای سزسبز است منهی می شود که از مکان های دیدنی بالادست سد خاکی خانیک است